เพลงกระต่ายหูยา

กระต่ายสีขาว
มีหูยาเรียว
หางสั้นนิดเดียว
ตาแดงแวววาว
กระโดดเล่นชม แสงจันสะกราว
อยู่ราวริมป่า ดูน่ารักเอย

ลูกเป็ดมันร้องก้าบก้าบ

ลูกเป็ดมันร้องก้าบก้าบ
ลูกไก่มันร้องเจี๊ยบเจี๊ยบ
ลูกหมาเห่าบ็อกบ็อกบ็อก
ลูกแมวก็ร้องเหมียว เหมียว
ลูกหมูมันร้องอู๊ด อู๊ด
ลูกกบมันร้องอ๊อบ อ๊อบ
ลูกนกร้องจิ๊บ จิ๊บ จิ๊บ
ลูกวัวก็ร้องมอ มอ

กุ๊ก กุ๊ก ไก่

กุ๊ก กุ๊ก ไก่
เลี้ยงลูกมาจนใหญ่
ไม่มีนมให้ลูกกิน
ลูกร้องเจี๊ยบ เจี๊ยบ
แม่พาเลียบไปคุ้ยดิน
ทำมาหากินตามประสาไก่เอย

ん

あんまり
→
この時の「ん」は「ｍ」

アンコール
→
この時の「ん」は「ｎｇ」

あんたい
→
この時の「ん」は「ｎ」

http://globalheart24.com/laos.htm

//////////////////////////////

発音記号風に書くと「ノーヌー(n)」「ンゴーグー(ng)」「モーマー(m)」の3種。
【N】
　日本語の「ん」に似ているが舌を上歯茎の根元に付けて息を鼻へ抜く。
　やってみると結構難しい。
【NG】
　「んぐ」ではない。発音は「ん」
　舌は何処にも付けずに息は鼻に抜く。
【M】
　唇を閉じてｍの音。比較的簡単。

http://homepage3.nifty.com/rakpiyo/phasaathai003.htm

หนูนะไม่ใช่อีหนู

หนูนะไม่ใช่อีหนู
http://intranet.prd.go.th/journal/content.php?No=1871

พูดไทยเขียนไทยฉบับที่แล้ว อักษราบอกไว้ว่าจะพาสัตว์สี่ขาตัวเล็ก ๆ สัญลักษณ์ของปีชวดมราให้ชาวกรมประชาสัมพันธ์ได้รู้จักกัน เป็นเรื่องของหนูจริง ๆ นะไม่ใช่อีหนูของใครหลาย ๆ คน อ้าว...วกมาเข้าเรื่องนี้เห็นจะไม่เข้าท่าเสียแล้ว กลับเข้าเรื่องกันดีกว่า
แม้หนูนะไม่ใช่สัตว์เลี้ยง แต่หนูก็ป้วนเปี้ยนอยู่แถวบ้านเรือนที่อยู่อาศัยของคน คนไม่เลี้ยงหนู หนูจึงต้องแบขโมยอาหารของคน แต่ถ้าบังเอิญหนูตกลงไปในถังข้าวสารก็เท่ากับว่าหนูได้แหล่งอาหารอันอุดมสมบูรณ์ สำนวน "หนูตกถังข้าวสาร"จึงหมายถึง ผู้ชายที่มีฐานไม่ค่อยดีได้แต่งงานกับผู้หญิงฐานะดี หรือพูดง่าย ๆ ก็คือ ผู้ชายยากจนได้ภรรยาร่ำรวยนั่นเอง

หนูตกถังข้าวสารเป็นหนูโชคดี แต่ถ้าหนูโชคร้ายไปติดจั่นซึ่งเป็นอุปกรณ์ดักสัตว์ เข้าไปแล้วจะหาทางออกไม่ได้ สำนวน "หนูติดจั่น"จึงหมายถึง จนปัญญาวนเวียนหาทางออกไม่ได้

นอกจากนั้นคนโบราณยังมีสำนนวนเปรียบที่เกี่ยวกับหนูอีกสำนวนหนึ่งว่า "เอาเนื้อหนูไปปะเนื้องช้าง" หมายถึง เอาทรัพย์หรือสิ่งของจากคนยากจนหรือผู้ที่มีน้อยไปให้แก่ผู้ที่มีมากกว่า จะเห็นได้ว่าคนโบราณช่างคิดเปรียบเทียบ ฟังแล้วนึกเห็นภาพทันทีว่า ทำไปก็ไม่เกิดอะไรดีขึ้นเลย

คนสมัยก่อนเลี้ยงแมวไว้จับหนู อันที่จริงสัตว์ที่แมวชอบจับมีอยู่หลายชนิด เช่น จิ้งจก หนู นก แต่ดูเหมือนหนูจะเป็นสัตว์ที่คนนำมาพูดคู่กับแมวมากที่สุด ที่เล่ากันเป็นเรื่องเป็นราวทั้งของไทยและของต่างชาติก็มีอยู่หลายเรื่อง เมื่อพูดถึงหนูกับแมว หนูมักจะเป็นผู้ถูกล่า และแสวเป็นผู้ล่า ดังนั้นหนูจึงกลัวแมว เมื่อแวไม่อยู่หนูจึงมีความสุข ดังสำนวนที่ว่า "แมวไม่อยู่หนูละเลิง" บางคนพูดเพี้ยนไปเป็น "แมวไม่อยู่หนูระเริง" คำว่า "ระเริง" หมายถึง บันเทิงใจจนเกินไป ส่วนคำว่า "ละเลิง" หมายถึง เหลิงจนลืมตัวเพราะลำพองหรือคึกคะนอง ซึ่งตรงกับความหมายที่ใช้กันมาในสำนวนนี้มากกว่า
สำนวนแมวไม่อยู่หนูละเลิง ใช้ในความหมายว่า เมื่อผู้ใหญ่ไม่อยู่ผู้น้อยก็เหลิง ลำพอง คึกคะนอง บางครั้งยังมีข้อความต่อท้ายอีกว่า "แมวมาหลังคาเปิง" นอกจากนั้นการเปรียบที่นำเอาความกลัวของหนูที่มีต่อแมวยังนำมากล่าวถึงผู้ที่มีความเกรงกลัวกันว่า "เป็นหนูกับแมว" หรือ "เหมือนหนูกับแมว"อีกด้วย<

สำนวนที่เกี่ยวกับหนูและแมวยังมีอีกสำนวนหนึ่ง คือ "แกงจึดจึงรู้คุณเกลือ หนูกัดเสื้อจึงรู้คุณแมว" ตามปกติเกลือเป็นของธรรมดา ๆ ราคาถูก หาซื้อได้ทั่วไป คนจึงไมค่อยได้คิดถึงคุณค่าของเกลือ แต่พอไม่มีเกลือ อาหารที่ปรุงจะมีรสจืดชืด ถ้าได้เกลือเติมลงไปสักนิด อาหารก็จะมีรสชาติดีขึ้น ทำนองเดียวกับแมวซึ่งเป็นสัตว์เลี้ยงในบ้าน เห็นหนูเป็นไม่ได้ต้องไล่ตะครุบจับฆ่าเสียเป็นประจำ บ้านใดมีแมวจึงไมี่ค่อยมีหนู แต่คนไม่ค่อยใส่ในในเรื่องนี้มากนัก เพราะห็นเป็นเรื่องธรรมดา ต่อเมื่อไม่มีแมวคอยจับหนู และหนูมากัดเสื้อผ้าข้าวของเสียหาย จึงเริ่มคิดได้ว่า เพราะขาดแมวมาคอยจับหนูนั่นเอง สำนวนแกงจืดจึงรู้คุณเกลือ หนูกัดเสื้อจึงรู้คุณแมว จึงหมายถึง สิ่งที่มีคุณค่าอยู่ในตัวเอง แต่คนมองไม่เห็นคุณค่าหรือความสำคัญของมันต่อเมื่อขาดสิ่งนั้นไปจึงตระหนักถึงคุณค่าของสิ่งนั้น

อะไรเอ่ย "นกมีหู หนูมีปีก" ปัญหานี้ใช้ทายกันมาตั้งแต่ดั้งเดิม คนส่วนใหญ่ทราบคำตอบกันอยู่แล้วว่า คือ "ค้างคาว" มีนิทานเล่าถึงสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมชนิดนี้ว่า ใช้ลักษณะร่างกายของตนเวลาต้องการเข้าพวกกับสัตว์ชนิดอื่น เมื่ออยู่กับนกค้างคาวก็แสดงตนว่ามีปีกจึงเป็นพวกนก แต่พวกนกก็เห็นความแตกต่างตรงที่ค้างคาวมีใบหู ครั้งเข้าไปในกลุ่มนี้ค้างคาวก็แสดงตนว่ามีใบหูเหมือนหนู แต่ปีกของค้างคาวก็ทำให้พวกหนูสังเกตได้ว่าไม่ใช่พวกของตน ดังนั้นสำนวนว่า "นกมีหู หนูมีปีก" จึงใช้ในความหมายว่า กลับกลอกว่าเป็นพวกทั้งสองฝ่าย สำนวนนกมีหูหนูมีปีกนี้ แม้มีคำว่า "หนู" อยู่ด้วย แต่ก็ไม่ได้หมายถึงสัตว์ประเภทหนูโดยตรง

สำนวนลักษณะนี้ยังมีที่น่าสนใจอีกสำนวนหนึ่ง แม้ในปัจจุบันไม่ค่อยจะมีผู้ใช้แล้ว แต่น่าจะทราบไว้เพราะเป็นสำนวนเก่า สำนวนนั้นคือ "จรกาหน้าหนู" จรกาเป็นตัวละครในบทละครเรื่องอิเหนา ขณะที่จรกาตามเสด็จท้าวดาหาไปรับใช้ที่บนเขาวิลิศมาหรา เวลาพวกผู้ชายที่ตามเสด็จเล่นกันสนุกสนาน จรกาซึ่งเป็นระตูมิหนำซ้ำยังรูปชั่วตัวดำเข้าพวกไม่ได้สนิทใจมักจะอยู่คนเดียว สำนวนจรกาหน้าหนู จึงหมายถึงผู้ที่ไม่เข้าพวกกับผู้อื่น เวลาเขาเล่นกันสนุกสนานจะเป็นเพราะเข้ากับเขาไม่ได้ หรือไม่อยากเข้าพวกกับเขาก็ได้ทั้งสองอย่าง บางครั้งจึงใช้เป็นสำนวนว่า "จรกาหน้าหนูอยู่คนเดียว"
เรื่องราวของหนูในสำนวนไทยยังมีอีกมาก อักษรานำมาเขียนให้ได้อ่านกันพอเป็นตัวอย่าง ชาวกรมประชาสัมพันธ์ที่อยากรู้เรื่องราวของหนูในสำนวนไทย ก็ขอให้หาหนังสือสำนวนไทยมาอ่านกันต่อ พูดไทยเขียนไทยฉบับหน้าอักษราจะพาสัตว์สัญลักษณ์ของปีฉลูมาให้รู้จักกัน

สำนวนไทย (ห-ฮ)

ห - ฮ
หงิม ๆ หยิบชิ้นปลามัน คนเฉย ๆ แต่เมื่อทำอะไรลงไปมักจะออกมาในลักษณะดีเลิศ
หญ้าปากคอก ง่าย ๆ ไม่ลำบาก
หนอนบ่อนไส้ คนทรยศที่อยู่ในกลุ่มเดียวกัน
หนอนหนังสือ ขยันอ่านหนังสือ หรือขยันหาความรู้
หนักแผ่นดิน ไม่เป็นประโยชน์
หนักเอาเบาสู้ ไม่เลือกงาน ทำได้ทั้งงานหนักงานเบา
หนังหน้าไฟ ต้องออกรับแทน ทั้ง ๆ ที่ไม่ได้ผลประโยชน์แก่ตน
หน้าชื่นอกตรม แสร้งทำหน้าตาชื่นบานทั้ง ๆ ที่มีทุกข์
หน้าซื่อใจคด ดีแต่ต่อหน้า แต่ใจไม่ซื่อตรง
หน้าเนื้อใจเสือ หน้าตาดีแต่จิตใจโหดร้าย
หน้าบานเป็นกระด้ง ดีใจมาก หน้าตาสดชื่นแจ่มใส
หน้าสิ่วหน้าขวาน อยู่ในภาวะที่มีอันตราย
หน้าไหว้หลังหลอก ทำดีแต่ต่อหน้า ลับหลังกลับทำเป็นตรงกันข้าม
หมดเขี้ยวหมดงา สิ้นฤทธิ์
หนามยอกอก แทงใจอยู่ตลอดเวลา, แสลงใจ
หนามยอกเอาหนามบ่ง ตอบโต้ หรือแก้ด้วยสิ่งที่มาทำร้ายนั้น
หนามแหลมไม่มีใครเสี้ยม คนที่มีปฏิภาณไหวพริบตามธรรมชาติ
หนีเสือปะจระเข้ หนีอันตรายอย่างหนึ่งกับไปพบอันตรายอีกอย่างหนึ่ง
หนูติดจั่น เดินวนไปเวียนมา
หมองูตายเพราะงู มีความสามารถในสิ่งใด มักพลาดตายเพราะสิ่งนั้น
หมอบราบคาบแก้ว ยอมแพ้โดยดี
หมากัดอย่ากัดตอบ อย่าโต้ตอบกับคนพาล
หมาขี้ไม่มคใครยกหาง ยกตัวเอง, คนชอบโอ้อวดตน
หมาในรางหญ้า หลงในสิ่งที่ไม่เป็นประโยชน์แก่ตน
หมาลอบกัด ลอบทำร้ายโดยไม่ให้รู้ตัว
หมาสองราง เข้ากับทั้งสองฝ่าย ใจโลเลไม่แน่นอน
หมาหยอกไก่ หยอกล้อทำทีเล่นทีจริง
หมาหวงก้าง หวงผลประโยชน์เล็ก ๆ น้อย ดๆ
หมาหัวเน่า เป็นที่น่ารังเกียจ เข้ากับใครไม่ได้
หมาหางด้วน ตัวเองผิดแล้วชักชวนให้คนอื่นทำตาม
หมาเห็นข้าวเปลือก เห็นแล้วก็ทำอะไรไม่ได้ ไม่เป็นประโยชน์แก่ตน
หมาเห่าใบตองแห้ง พูดเอะอะทำทีว่าเก่งกล้าไปอย่างนั้นเอง
หมาเห่าไม่กัด ปากเก่งดีแต่พูด แต่ไม่ทำใครจริง
หมายน้ำบ่อหน้า มุ่งหมายหรือหวังในสิ่งที่อยู่ข้างหน้า
หมูเขาจะหาม เอาคานเข้าไปสอด เข้าไปขัดขวางขณะที่ เขาทำอะไรเป็นส่วนตัวกำลังจะสำเร็จ
หมูในอวย ง่ายมาก ทำได้ง่ายๆ
หมูไปไก่มา แสดงน้ำใจไมตรีตอบแทนกันและกัน
หยาบเป็นหนังช้าง หยาบมาก
หยิกเล็บเจ็บเนื้อ ทำอันตรายสิ่งที่เกี่ยวพันกับตัวก็ต้องเดือดร้อนบ้าง
ห่วงคล้องคอ มีภาระต้องรับผิดชอบ
หวานคอแร้ง ได้อย่างง่ายดาย
หวานนอกขมใน พูดหรือทำให้เห็นว่าดี แต่จิตใจไม่ดี
หวานอมขมกลืน ตกอยู่ในฐานะที่จำต้องรับไว้ไม่ว่าดีหรือไม่ดี
หวีผมแต่พอเกล้า กินเหล้าแต่พอเมา ทำอะไรให้พอเหมาะพอควร
หอกข้างแคร่ ศัตรูอยู่ข้างตัว
หักด้ามพร้าด้วยเข่า ใช้อำนาจบังคับ อย่างหักโหมรุนแรง เพื่อทำตามประสงค์ของตน
หักร้างถางพง บุกเบิกหาที่ทำกิน
หัวกระไดไม่แห้ง มีแขกมาหาไม่ขาด
หัวแก้วหัวแหวน รักใคร่เอ็นดูมาก
หัวเดียวกระเทียมลีบ ตัวคนเดียว โดดเดี่ยวไม่มีญาติพี่น้อง
หัวพุงหัวมัน ส่วนที่ถือว่าดีกว่าส่วนอื่น ๆ
หัวไม่วาง หางไม่เว้น เอาทุกอย่าง , เอาหมด
หัวล้านนอกครู ทำนอกแบบแผน
หัวหกก้นขวิด การเที่ยวเตร่
หัวหลักหัวตอ ไม่เห็นความสำคัญ , ไม่มีความหมาย
หัวหายตะพายขาด ชอบเที่ยวไม่อยู่ติดบ้าน
หาเลือดกับปู หาประโยชน์จากคนจนหรือผู้น้อย
หาเหาใส่หัว หาเรื่องใส่ตัวเอง
หายใจไม่ทั่วท้อง หวั่นวิตก, กังวล
หิ่งห้อยจะแข่งกันแสงจันทร์ แข่งอำนาจกับผู้ที่มีอิทธิพลเหนือกว่าย่อมแพ้เขาแน่นอน
หุงข้าวประชดหมา ปิ้งปลาประชดแมว ทำประชดไม่ถูกทาง กลับทำให้เสียหายมากยิ่งขึ้น
หูทวนลม แกล้งทำเป็นไม่ได้ยิน
หูป่าตาเถื่อน ไม่รู้เรื่องอะไรเลย
เห็นขี้ดีกว่าไส้ เห็นคนอื่นดีกว่าญาติพี่น้อง
เห็นช้างขี้ ขี้ตามช้าง ทำตามอย่างคนใหญ่คนโตหรือมั่งมีเรื่อยไปโดยไม่มองถึงสภาพของตนเอง
เห็นช้างเท่าหมู โกรธจัดจนเห็นศัตรูไม่น่ากลัว
เหยียบขี้ไก่ไม่ฝ่อ ทำอะไรไม่จริงจัง
เหยียบเรือสองแคม เข้าเป็นพวกทั้งสองฝ่ายอย่างมีเส่ห์เหลี่ยม
เหวี่ยวแห เดา คาดการณ์แบบคลุมทั้งหมด
ให้ทุกข์แก่ท่านทุกข์นั้นถึงตัว ทำให้คนอื่นเดือดร้อน แต่ผลกลับย้อนมาทำให้ตัวเองเดือดร้อนไปด้วย

อกไหม้ไส้ขม ทุกข์ทรมานอย่างยิ่ง
อกสั่นขวัญแขวน ตกใจสุดขีด
องอาจดังราชสีห์ ท่าทางสง่าผ่าเผยน่าเกรงขามมาก
อดเปรี้ยวไว้กินหวาน ละทิ้งสิ่งที่ไม่ดี เพื่อรอสิ่งที่ดีกว่า
อมพระมาพูด เชื่อถือไม่ได้
อมเลือดอมฝาด มีลักษณะสมบูรณ์ผิวพรรณผุดผ่อง
ออกงิ้ว โกรธ , ออกท่าทางเอะอะ
ออกจากปากเข้าหูคน พูดอะไรย่อมมีคนรู้
ออกยักษ์ออกโขน กระโดดโลดเต้น
ออกหน้าออกตา เปิดเผยให้เห็น
อ่อยเหยื่อ ล่อให้หลงเชื่อ , หว่านล้อมให้ตายใจ
อ้อยเข้าปากช้าง สิ่งของ หรือเงินให้คนอื่นไปแล้วเอาคืนได้ยาก
อัฐยายซื้อขนมยาย ทำประโยชน์ให้ผู้ใด โดยเอาทรัพย์ของผู้นั้นมาทำ
อาภัพเหมือนปูน ตกอับ , ไร้วาสนา
อาบน้ำร้อนมาก่อน เกิดก่อน อายุมาก
อาบเหงื่อต่างน้ำ ทำงานหนัก , ทำงานด้วยความเหน็ดเหนื่อย
อ้าขาผวาปีก แสดงกริยารีบร้อนเข้าไปรับ, โลภมาก
อุ่นหนาฝาคั่ง มีคนจำนวนมาก, คับคั่ง
เอวบางร่างน้อย รูปร่าง ทรวดทรง อ้อนแอ้น
เอากุ้งฝอยไปตกปลากระพง ลงทุนน้อยแต่หวังผลกำไรมาก
เอาข้างเข้าถู โต้เถียงอย่างไม่มีเหตุผล
เอาจมูกเขามาหายใจ อาศัยคนอื่นทำงานให้ ย่อมได้ผลที่ไม่ดี
เอาเนื้อหมูไปปะเนื้อช้าง เอาของคนจนไปให้คนมั้งมี
เอาปูนหมายหัว พูดในเชิงดูถูกว่า เชื่อแน่ว่าจะเอาดีไม่ได้
เอาพิมเสนไปแลกกับเกลือ ลดตัวลงไปแลกกับคนที่มีฐานะด้อยกว่า
เอามะพร้าวห้าว ไปขายสวน เอาสิ่งที่เขามีอยู่แล้วไปให้เขาอีก
เอามือซุกหีบ หาเรื่องใส่ตัวเอง
เอามือใส่พก นิ่งเฉย ไม่ทำอะไรเลย
เอาไม้ไปแหย่เสือ ล้อเล่นกับสิ่งที่เป็นอันตราย
เออออห่อหมก เห็นดีเห็นงามด้วย
โอดกาเหว่า ร้องไห้คร่ำครวญ
โอละพ่อ กลับกันไปหมด , ผิดความคาดหมาย
โอ้เอ้วิหารราย ช้า อืดอาดยือยาด
ฮ้อแรด ดีมาก
ฮาป่า แกล้งส่งเสียงหัวเราะในลักษณะเยาะเย้ย ถากถาง
เฮโล คนหมู่มากพากันไปที่ใดที่หนึ่งอย่างพร้อมกัน

สำนวนไทย (ว-ส)

ว ศ ษ ส
วัดรอยเท้า คิดหรือทำตีเสมอ , เนรคุณ
วันพระไม่มีหนเดียว วันข้างหน้ายังมีอีกมาก คนได้พบกันอีก
วัวแก่กินหญ้าอ่อน คนแก่มีเมียสาว
วัวเคยขา ม้าเคยขี่ คุ้นเคยกันเป็นอย่างดี
วัวใครเข้าคอกคนนั้น กรรมที่ผู้ใดทำไว้ ย่อมส่งผลให้แก่ผู้นั้น
วัวพ้นหลัก วกหรือย้อนให้เรื่องกลับไปพัวพันหรือตกอยู่ในความรับผิดชอบของผู้ก่อเรื่อง
วัวไม่กินหญ้า อย่าข่มเขา อย่าฝืนให้เขาทำอะไรที่เขาไม่สมัครใจ
วัวลืมตีน คนที่ได้ดีแล้วลืมตัว
วัวสันหลังขาด เห็นอีกาบินผ่านก็ตกใจ คนที่มีความผิดติดตัวมักมีอาการหวาดระแวงต่าง ๆ
วัวหายล้อมคอก เกิดเรื่องเสียหายขึ้นแล้วจึงป้องกันภายหลัง
วัวเห็นแก่หญ้า ขี้ข้าเห็นแก่กิน ตะกละตะกลามตั้งหน้าตั้งแต่จะกินท่าเดียว
ว่าแต่เขาอิเหนาเป็นเอง พูดว่าคนอื่นว่าไม่ควรทำอย่างนั้น แต่ตนกลับทำเสียเอง
ว่านอนสอนง่าย บอกอะไรก็เชื่อฟัง สอนอะไรก็จดจำได้หมด
ว่ายน้ำหาจระเข้ เสี่ยงเข้าพบทั้ง ๆ ที่รู้ว่าจะเป็นอันตราย
ว่าวขาดลอยลม หลุดไปโดยไม่มีหวังได้คืน
ว่าวติดลม พูดติดต่อกันไม่รู้จักจบ, ลืมตัวลืมสติ
วิ่งนักมักล้ม ก้มนักมักซวน(เซ) ทำอะไรเกินพอดี
วุ่นเป็นจุลกฐิน วุ่นเพราะต้องรีบทำให้เสร็จโดยเร็วทันเวลาที่กำหนด, ชุลมุนวุ่นวาย
ไวเป็นปรอท ไวมากจนจับไม่ทัน
ไว้ตัว เย่อหยิ่ง, ถือตัว
ไว้เนื้อเชื่อใจ ไว้วางใจ

ส่งเดช ทำชุ่ย ๆ ไปโดยไม่คิด
ส่งเสีย อุปการะให้เงินอยู่เสมอ
สนตะพาย ถูกชักจูง
สมน้ำสมเนื้อ พอเหมาะพอดีกัน
สมน้ำหน้า เหมาะสมแล้วที่ต้องได้รับผลร้ายเช่นนั้น
สร้างวิมานในอากาศ เพ้อฝัน, ใฝ่ฝันถึงความร่ำรวย
สวมเขา ภรรยามีชู้
สวยแต่รูป จูบไม่หอม มีรูปร่างงามแต่มีความประพฤติไม่ดี
สวรรค์อยู่ในอก นรกอยู่ในใจ ความดี หรือความชั่วอยู่ในใจตนเอง
สองผม อายุมากแล้ว, แก่แล้ว
สอนจระเข้ให้ว่ายน้ำ สอนคนที่มีสันดานไม่ดีอยู่แล้ว ให้มีปัญญามากขึ้น
สอนหนังสือสังฆราช สอนผู้ที่มีความรู้ยอดเยี่ยมอยู่แล้ว
สอยดอกฟ้า หมายปองคนสวย หรือคนสูงศักดิ์กว่า
สัจจะย่อมไม่มีในหมู่โจร คนโกงสันดานชั่วย่อมเชื่อไม่ได้
สั่งเหมือนสั่งขี้มูก สั่งแล้วไม่ทำตาม
สับเล่นเป็นเขียง พูดถากถางด่าว่าเอาตามใจชอบ
สาดน้ำรดกัน ทำร้ายหรือใส่ร้ายซึ่งกันและกัน ทำให้ได้รับผลนั้นทั้งคู่
สาดเสียเทเสีย ด่าว่ากันอย่างรุนแรง อย่างไม่เห็นแก่หน้ากัน
สาวไส้ให้กากิน เอาความลับของฝ่ายตนไปเปิดเผยให้คนอื่นรู้เป็นการประจาน โดยตนเองไม่ได้ประโยชน์อะไรเลย
สิ้นเนื้อประดาตัว หมดเนื้อหมดตัว
สิ้นไร้ไม้ตอก ยากไร้ ล ขัดสนถึงที่สุด
สิบเบี้ยใกล้มือ อะไรอยู่ใกล้มือก็ถือเอาไว้ก่อน
สิบปากว่าไม่เท่าตาเห็น ได้เห็นจริง ๆ ดีกว่าฟังเขาพูดหรือเขาบอกเล่น
สีซอให้ความฟัง พูดชี้แจงแนะนำสั่งสอนคนโง่ ย่อมไร้ผล
สุกก่อนห่าม เร่งร้อนทำก่อนถึงเวลาอันสมควร
สุกเอาเผากิน ทำลวก ๆ ทำง่าย ๆ เร็ว ๆ พอให้เสร็จ
สุดท้ายปลายโต่ง ปลายสุด
สุดมือคว้า เกินกว่าจะได้
สุดสายป่าน สุดทาง , ไม่มีทางไปไกลได้กว่านั้นอีก
สุดหล้าฟ้าเขียว ไกลที่สุด
สุ่มสี่สุ่มห้า ไม่ดูหน้าดูหลัง , เดาเปะปะไป
สุนัขจนตรอก จวนตัวไม่มีทางหลบเลี่ยงก็ฮึดสู้
สูงเท่านกเขาเหิน สูงแค่ระดับนกเขาบินถึง
สูบเลือดสูบเนื้อ เรียกเอาเงินหรือทรัพย์สินของผู้อื่นด้วยการขูดรีดหรือเอารัดเอาเปรียบ
เส้นตื้น หัวเราะง่าย , มีอะไรเล็กน้อยก็ขำ
เส้นผมบังภูเขา สิ่งเล็กน้อยทำให้หลง จนเลยเรื่องใหญ่ที่ต้องการ
เสน่ห์ปลายจวัก ปรุงอาหารอร่อย ทำให้สามีรัก
เสมอต้นเสมอปลาย คงที่ , ประพฤติตนคงที่ไม่มีเปลี่ยนแปลง
เสียกำได้กอบ เสียน้อยไปก่อนแล้วจะได้มากภายหลัง
เสียกำซ้ำกอบ เสียน้อยแล้วยังต้องเสียมากอีก
เสียรังวัด พลอยเสียหายไปด้วย
เสือจนท่า ข้าจนทาง หมดทางเลือก
เสือเฒ่าจำศิล ตนแก่ทีมีพิษสงแต่ไม่แสดงออก
เสือติดจั่น คนเก่งที่เข้าที่คับขัน หรือเข้าที่ลำบาก
เสือทลายห้าง ช้างทลายโรง คนที่แสดงกริยาเอะอะตึงตัง
เสือนอนกิน ได้รับผลประโยชน์โดยไม่ต้องลงมือทำงาน
เสือลากหาง อุบายทำเป็นไม่รู้ไม่ชี้
ใสเหมือนตาตั๊กแตน มีความใสมากๆ
ใส่คะแนนไม่ทัน พูดเร็ว พูดคล่อง
ใส่ตะกร้าล้างน้ำ ทำให้หมดราคี
ใส่ถ้อยร้อยความ ใส่ความ
ใส่สาแหรกแขวนไว้ เลี้ยงดูอย่างเอาอกเอาใจไม่ให้ทำอะไร

สำนวนไทย (ร-ล)

ร ฤ ล
ร่มโพธิ์ร่มไทร เป็นที่พึ่ง, ผู้ที่ป้องกันความเดือดร้อน
รวบหัวรวบหาง รวบรัดให้เสร็จโดยเร็ว, ฉวยโอกาสเมื่อมีช่องทาง
ร่วมเรียงเคียงหมอน แต่งงานกัน
ร่วมหัวจมท้าย ร่วมทุกข์ร่วมสุขกัน, ร่วมมือกัน
ร้องแรกแหกกระเชอ ร้องเอ็ดตะโร, ร้องส่งเสียงดัง
รอดปากเหยี่ยวปากกา รอดพ้นอันตรายมาได้
ร้อยเล่มเกวียน มารยาหญิงมีมากมาย
รักดีหามจั่ว รักชั่วหามเสา ทำดีคือประพฤติดีมีวิชาความรู้ก็จะได้งานเบา แต่ถ้าประพฤติไม่ดีไม่หาความรู้ ก็ต้องทำงานหนัก
รักพี่เสียดายน้อง ลังเลใจ, ตัดสินใจไม่ถูกว่าจะเลือกอะไรดี
รักยาวให้บั่น รักสั้นให้ต่อ รักที่จะมีชีวิตอยู่ต่อไปให้บั่นความชั่วออกไปเสีย แต่หากอยากชีวิตสั้นก็ทำชั่วต่อไปเถิด
รักวัวให้ผูก รักลูกให้ตี รักลูกต้องคอยว่ากล่าวตักเตือนให้เป็นคนดี อยู่เสมอ
ราชรถมาเกย โชคดีมาถึงโดยไม่รู้ตัว
ราชสีห์สองตัวอยู่ถ้ำเดียวกันไม่ได้ คนที่มีอำนาจพอ ๆ กัน อยู่ด้วยกันไม่ได้
ราบเป็นหน้ากลอง ราบเรียบไม่มีอะไรกีดขวาง
รำไม่ดีโทษปี่โทษกลอง ทำไม่ถูกแล้วไม่ยอมรับผิดกลับโยนความผิดไปให้ผู้อื่น
รีดเลือกกับปู ไปบังคับเอากับคนที่เขาไม่มี
รื้อแต่หลังคาเขา หลังคาเราไม่รื้อ คิดแต่จะเอาของผู้อื่นมาใช้ของตัวเองเก็บไว้
รู้จับเก็บรู้จักงำ รู้จักเก็บรักษาข้าวของ
รู้เช่นเห็นชาติ เคยเห็นหรือรู้จักมาอย่างดี
รู้มากยากนาน รู้น้อยพลอยรำคาญ รู้มากหรือรู้น้อยเกินไปจนทำอะไรไม่ถูก ทำให้ยุ่งยากใจ
รู้ว่าเสืออย่าเอาเรือไปจอด รู้ว่าเป็นอันตรายจงหนีไปให้ไกล
รู้ไว้ใช่ว่าใส่บ่าแบกหาม เรียนรู้ไว้ไม่หนักเรี่ยวแรง
รู้ไส้ รู้เรื่องส่วนตัวเป็นอย่างดี
รู้หลบเป็นปีก รู้หลีกเป็นหาง รู้จักหลบหลีกเอาตัวรอดไปได้
รู้หาญรู้ขลาด กล้าในสิ่งที่ควรกล้า กลัวในสิ่งที่ควรกลัว
เรียนผูกต้องเรียนแก้ รู้วิธีทำก็ต้องรู้วิธีแก้ไข
เรียบวุธ เกลี้ยง ไม่เหลือหรอ
เรือขาดหางเสือ การงานที่ขาดหัวหน้า , ครอบครัวที่ขาดผู้ดูแล
เรือล่มในหนอง ทองจะไปไหน คนใน เครือญาติแต่งงานกันทำให้ทรัพย์มรดกไม่ตกแก่ผู้อื่น
เรือล่มเมื่อจอด ตาบอดเมื่อแก่ คนที่ทำงานเป็นคนดีมาตลอด แต่มาเสียคนเมื่อแก่, มีอุปสรรคเมื่อใกล้จะสำเร็จ
เรื่อใหญ่คับคลอง คนที่เคยเป็นใหญ่เป็นโตเมื่อตกต่ำ ก็วางตัวอย่างคนทั่วไปไม่ได้

ลงแขก ขอแรงให้มาช่วยทำ และผลัดกันเขาช่วยเรา เราไปช่วยเขา แต่ปัจจุบันมีความหมายถึง ชายหลายคนหาหญิงคนเดียวไปข่มขืน
ลงนิ้ว เข้าร่วมเป็นพวกเดียวกัน
ลงเรือแป๊ะ ตามใจแป๊ะ อะไรที่เขาเป็นใหญ่อยู่ต้องตามใจเขา
ลงเรือลำเดียวกัน พวกเดียวกัน ตกอยู่ในสภาพเดียวกัน
ลดลาวาศอก ลดหย่อน, เบาบาง
ลบลายเสือ เอาชนะผู้ที่มีฝืมือ
ลมเพลมพัด อาการที่เจ็บป่วยโดยไม่รู้สาเหตุ
ล้มทั้งยืน หมดตัวโดยกระทันหัน
ล้มหมอนนอนเสื่อ เจ็บป่วยมากถึงกันต้องนอนพักรักษาตัว
ล้วงคองูเห่า อุกอาจ ล่วงล้ำ หรือกล้าเข้าไปเกี่ยวข้อง โดยไม่เกรงกลัวต่ออำนาจ
ล้วงตับ ล่อลวงเอาความลับ
ละเลงขนมเบื้องด้วยปาก พูดได้แต่ทำไม่ได้ , ดีแต่พูด
ลากหนามจุกช่อง ยกเรื่องต่าง ๆ มาอ้างป้องกันตัว ขัดขวางไม่ให้คนอื่นได้รับประโยชน์ เมื่อตนเองไม่ได้รับ
ลางเนื้อชอบลางยา ต่างคนต่างชอบไม่เหมือนกัน
ลำหักลำโค่น ใช้ชั้นเชิงหรือกำลังอย่างรุนแรง
ลิงได้แก้ว ไม่รู้จักคุณค่าสิ่งที่มีอยู่ หรือสิ่งที่ได้มา
ลิงนั่งแป้น ทำอะไรไม่เป็น ได้แต่อยู่ในตำแหน่งเฉย ๆ
ลิ้นตวัดถึงใบหู โกหกเชื่อถือไม่ได้
ลิ้นไม่มีกระดูก พูดสับปลับกลับกลอก
ลืมตาอ้าปาก มีฐานะกระเตื้องขึ้น
ลูกกระเดือกกับคอหอย เป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน
ลูกไก่อยู่ในกำมือ อยู่ในอำนาจ อยู่ในบังคับ ที่อาจจะทำอย่างไรก็ได้ ตามใจชอบ
ลูกขุนพลอยพยัก คนใกล้ชิดที่คอยเออออเอาใจ
ลูกเต็มบ้าน หลานเต็มเมือง มีลูกหลานมากมายนัก
ลูกทรพี ลูกเนรคุณ
ลูกผีลูกคน อยู่ในสภาพครึ่ง ๆ กลาง ๆ ยังไม่แน่นอน
ลูกเมียน้อย ไม่เท่าเทียมหน้าคนอื่น
ลูกไม้หล่นไม่ไกลต้น ลูกย่อมมีนิสัยไม่ต่างจากพ่อแม่
ลูกสมภาร หลานเจ้าวัด ลูกเจ้านาย , ลูกผู้มีอำนาจ
ลูกหม้อ เป็นคนทำงานในที่เดิมมานาน, คนเก่า
ลูบหน้าปะจมูก จะทำให้เด็ดขาดจริงจังลงไปก็ไม่ได้ เพราะกระทบถึงพวกเดียวกัน
เล็กพริกขี้หนู เล็กแต่มีพิษสง
เล่นกับหมา หมาเลียปาก เล่นกับเด็ก ๆ ย่อมลามปาม
เล่นกับสาก สากตีหัว เล่นกับผู้มีฐานะด้อยกว่า ย่อมลามปามไม่รู้กาละเทศะ
เล่นหูเล่นตา แสดงอาการยียวนด้วยสายตา
เลี้ยงช้างกินขี้ช้าง มีส่วน มีผลประโยชน์พลอยได้ จากหน้าที่ที่ตนทำ
เลี้ยงดูปูเสื่อ เลี้ยงดูแลให้เป็นสุขสบาย
เลี้ยงลูกเสือลูกจระเข้ เลี้ยงโจร , เลี้ยงสิ่งที่เป็นอันตรายแก่ตน มันจะทำร้ายเมื่อไรก็ได้
เลือกที่รักมักที่ชัง ลำเอียง เกื้อหนุนแต่ฝ่ายที่ตนรักเท่านั้น
เลือกนักมักได้แคร่ เลือกมากไปมักจะได้ที่ไม่ดี
เลือดตาแทบกระเด็น ลำบากมาก
แล่เนื้อเอาเกลือทา ทำให้สมแค้น

สำนวนไทย (ม-ย)

ม ย
มดแดงเฝ้ามะม่วง ชายที่หมายปองหญิงที่อยู่ใกล้บ้าน และคอยกีดกันชายอื่น
ม้วนเสื่อ เลิก, หยุด หรือไม่ทำกิจกรรมที่ทำอยู่
มวยล้ม ตอนแรกก็ทำทีว่าเอาจริงเอาจัง แต่แล้วก็ไม่ทำจริงและเลิกลาไป
มะกอกสามตะกร้าปาไม่ถูก เป็นคนกลับกลอก, พูดจาตลบตะแลง
มะนาวไม่มีน้ำ พูดเสียงแข็งกระด้าง
มะพร้าวตื่นดก ยาจกตื่นมี เห่อ หรือตื่นเต้นในยศศักดิ์ เนื่องจากไม่เคยพบเห็นมาก่อน
มะพร้าวห้าว ขายสวน เอาสิ่งของอย่างหนึ่ง ไปแสดงต่อผู้ที่มีสิ่งนั้นเป็นที่ขึ้นชื่อลือชาอยู่แล้ว
มั่งมีในใจ แล่นใบบนบก คิดฝันในเรื่องที่เป็นไปไม่ได้
มัดมือชก บังคับหรือทำด้วยวิธีใด ๆ ก็ตาม ให้อีกฝ่ายอยู่ในอำนาจ แล้วจัดการตามใจชอบ
มากับพระ เป็นการบอกว่า มาดี ไม่มีพิษภัยกับใครๆ
มาเหนือเมฆ ทำโดยไม่มีใครรู้ หรือไม่มีใครคาดคิดมาก่อน
ม้าดีดกระโหลก กริยาท่าทาง ผลุนผลันกระโดกกระเดกลุกลน
ม้ามืด ชนะการแข่งขันโดยไม่มีใครคาดคิดมาก่อน
ม้าอารี ใจดีให้ความช่วยเหลือผู้อื่น จนตัวเองต้องได้รับความลำบาก
มากขี้ควาย หลายขี้ช้าง มากมายเสียเปล่าใช้ประโยชน์ไม่ได้
มากหมอมากความ เรื่องเดียวเกี่ยวข้องกับคนหลายคน ก็จะทำให้เรื่องมาก
มารผจญ ผู้ที่คอยขัดขวาง
มารหัวขน ลูกที่ไม่ประสงค์จะให้เกิด
มิตรจิตมิตรใจ ถ้อยทีถ้อยอาศัยกัน
มีปลอกคอ มีเจ้านายหรือผู้มีอำนาจคุ้มครอง
มีไฟย่อมมีควัน มีเรื่องต้องมีต้นเหตุ
มีภาษีกว่า ดีกว่า เหนือกว่า
มีตาหามีแววไม่ ดู พิจารณาอะไรไม่ลึกซึ้ง เซ่อ
มีทองเท่าหนวดกุ้ง นอนสะดุ้งจนเรือนไหว มีเงินมีทองนิดหน่อย ก็หวาดกลัวภัยเสียจนเกินไป
มึงวาพาโวย เอะอะโวยวาย
มืดแปดด้าน ไม่รู้เรื่องอะไรเลย นึกอะไรไม่ออก
มือถือสาก ปากถือศิล ทำชั่วแต่มักแสดงตัวว่าเป็นคนมีศิลธรรม
มือเป็นฝักถั่ว ยกมือเห็นด้วย โดยพร้อมเพรียง
มือไม่พายเอาเท้าราน้ำ ไม่ช่วยทำแล้วยังเกะกะขัดขวาง ทำให้งานเดินไปไม่สะดวก
มือห่างตีนห่าง ไม่รัดกุม เลินเล่อ ทำอะไรเสีย ๆ หาย ๆ ตก ๆ หล่น ๆ
แม่รีแม่แรด ทำเจ้าหน้าเจ้าตา, เจ้ากี้เจ้าการ
แม่สื่อแม่ชัก ผู้ชักนำให้หญิงชายติดต่อรักใคร่กัน
แมงเม่าบินเข้ากองไฟ เข้าไปหาที่ตาย
แมวไม่อยู่หนูร่าเริง ผู้ใหญ่ไม่อย ู่ผู้น้อยก็ร่าเริงดีใจ
ไม่เจียมกะลาหัว ไม่เจียมตัว
ไม่ใช่พระอิฐพระปูน ทนนิ่งอยู่ไม่ได้
ไม่เต็มบาท บ้า ๆ บอ ๆ สติไม่สมบูรณ์
ไม่ทันก้นหม้อดำ หญิงและชายที่แต่งงานกันแล้วอยู่กันไม่ได้นาน
ไม่เป็นโล้เป็นพาย ไม่มีแก่นสาร เรื่อยเปลื่อย
ไม่พูดพร่ำทำเพลง รวดเร็วทันใจ, ลงมือกระทำทันที
ไม่ฟังอีร้าค้าอีรม ไม่ฟังเสียง, ไม่ทันดูรอบคอบ
ไม่มีมูลฝอย หมาไม่ขี้ ไม่มีอะไรเป็นเค้ามูลความอยู่ ก็ไม่มีเรื่องเกิดขึ้นได้
ไม่ลงโบสถ์ ไม่ถูกกัน , ไม่ร่วมเป็นพวกด้วย
ไม่เห็นน้ำตัดกระบอก ไม่เห็นกระรอกโก่งหน้าไม้ ด่วนทำล่วงหน้าไปก่อน โดยที่ยังไม่มีอะไรภายหน้าแน่นอน
ไม่เหลือบ่ากว่าแรง ไม่เหนือความสามารถที่จะกระทำ
ไม้งามกระรอกเจาะ หญิงงามมักไม่บริสุทธิ์
ไม้ซีกงัดไม้ซุง ผู้น้อยไปคัดค้าน ผู้มีอำนาจย่อมไม่สำเร็จ มีแต่จะเป็นอันตรายแก่ตัวเอง
ไม้เท้ายอดทอง กระบอกยอดเพชร อยู่ด้วยกันอย่างมีความสุข จนแก่จนเฒ่า
ไม้เบื่อไม้เมา ไม่ถูกกัน
ไม้ล้มเงาหาย คนที่เคยมีวาสนา เมื่อตกต่ำลงผู้ที่มาพึ่งบารมีก็หนีหน้าไปหมด
ไม้ลำเดียว ยังต่างปล้อง พี่กับน้อง ยังต่างใจ จิตใจความคิดเห็นของแต่ละคนต่างกัน
ไม้หลักปักเลน โลเลไม่แน่นอน

ยกตนข่มท่าน พูดยกตนเอง เป็นการข่มให้เขาเกรงกลัว
ยกตัวขึ้นเหนือลม พูดยกย่องตัวเองว่าดีกว่าคนอื่น
ยกภูเขาออกจากอก โล่งอก หมดความวิตกกังวล ไม่มีอะไรหนักใจอีกต่อไป
ยก เมฆ นึกเอาเอง, คาดเอาเอง, สร้างเรื่องขึ้นเอง
ยกยอปอปั้น ยกย่องสรรเสริญจนเกินจริง
ย้อมแมวขาย หลอกลวงเอาง่าย ๆ โดยเอาของไม่ดีมาตกแต่งเสียใหม่ให้หลงเชื่อว่าดี
ยากเจ็ดที ดีเจ็ดหน คนย่อมมีโชคดีกับโชคร้ายหมุนเวียนเปลี่ยนไป
ย่างสามขุม ก้าวทีละก้าวอย่างช้า ๆ
ย้ำหัวตะปู พูดย้ำ พูดซ้ำอีก
ยิงปืนนัดเดียว ได้นกสองตัว ทำทีเดียวได้ผลสองอย่าง
ยิ้มด้วยปาก ถากด้วยตา เยาะเย้ยด้วยกริยาท่าทาง
ยิ้มย่องผ่องใส สดชื่น, ร่าเริง
ยืนกระต่ายขาเดียว พูดยืนยันอยู่คำเดียว ไม่เปลี่ยนแปลงผันผวน
ยื่นแก้วให้วานร เอาของดีมีค่าให้แก่คนที่ไม่รู้ค่าของสิ่งนั้น เท่ากับเสียไปเปล่าไม่ได้ประโยชน์
ยืมจมูกหายใจ ทำอะไรโดยต้องพึ่งพาอาศัยคนอื่น
ยุแยงตะแคงรั่ว ยุให้ทั้งสองฝ่ายแตกกัน

สำนวนไทย (พ-ฟ)

พ ฟ
พกหินดีกว่าพกนุ่น เป็นคนใจคอหนักแน่นดีกว่าเป็นคนใจน้อย
พบไม้งามเมื่อยามขวานบิ่น พบหญิงสาวที่ต้องใจเมื่อแต่งงานแล้ว
พระมาลัยมาโปรด ผู้มาช่วยเหลือในเวลาทุกข์ยากได้ทันท่วงที
พระศุกร์เข้าพระเสาร์แทรก มีทุกข์หรือเคราะห์ร้ายประดังเข้ามา
พระอิฐพระปูน นิ่งอยู่เฉยๆ ไม่มีความรู้สึก ไม่เดือนร้อน
พรากลูกนกฉกลูกกา พรากลูกไปจากพ่อแม่
พลอยฟ้าพลอยฝน พลอยเข้าไปพัวพันทั้ง ๆ ที่ตนไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องด้วย ทำให้ต้องเดือดร้อน
พลั้งปากเสียสิน พลั้งตีนตกต้นไม้ พูดอะไรออกไป โดยไม่ระวังตัว หรือไม่คิดเสียก่อน จำทำตนเองลำบาก
พลัดที่นา คาที่อยู่ ไม่ได้อยู่กับที่ต้องเร่ร่อนไป
พลิกกระเป๋า ผิดที่คาดหมายไว้
พอก้าวขาก็ลาโรง ชักช้าทำให้เสียการ
พ่อแจ้แม่อู่ ต่างพันธุ์กัน
พอไปวัดไปวาได้ รูปร่างหน้าตาดีพออวดได้
พอฟัดพอเหวี่ยง พอสู้กันได้
พอแย้มปากก็เห็นไรฟัน พอเอ่ยจะพูดก็รู้ว่าจะพูดอะไร
พออ้าปากก็เห็นลิ้นไก่ รู้ทันกัน
พะเนินเทินทึก มากมายก่ายกอง
พายเรือคนละที ทำคนละครั้งไม่ร่วมมือกัน
พายเรือทวนน้ำ ทำด้วยความยากลำบาก
พายเรือในอ่าง พายเรือในหนอง คิด หรือทำอะไรวกวนกลับไปกลับมา ไม่สำเร็จลุล่วง
พาลรีพาลขวาง ชอบหาเรื่องทะเลาะวิวาท
พิมเสนแลกเกลือ ไม่คู่ควรกัน
พึ่งลำแข้งตัวเอง ช่วยตัวเอง
พุ่งหอกเข้ารก ทำอะไรชุ่ยส่ง พอให้พ้นตัวไป ไม่คิดถึงผลว่าจะเป็นอย่างไร
พูดคล่องเป็นล่องน้ำ พูดไปเรื่อย ๆ ไม่ติดขัด
พูดไปสองไพ่เบี้ย นิ่งเสียตำลึงทอง พูดไปไม่มีประโยชน์นิ่งเสียดีกว่า
พูดเป็นต่อยหอย พูด ชนิดที่ไม่ได้หยุดปาก
พูดเป็นนกแก้วนกขุนทอง พูดไม่หยุดปาก แต่ไม่รู้ความหมาย
พูดมะนาวไม่มีน้ำ พูดเสียงห้วน ๆ คล้ายตะคอก หรือดุ
พูดไม่มีหางเสียง พูดเสียงห้วน ๆ ไม่นุ่มนวลน่าฟัง
พูดไม่ออก บอกไม่ถูก ไม่รู้ว่าจะพูด หรือจะบอกว่ายังไงดี
เพื่อนกินหาง่าย เพื่อนตายหายาก เพื่อนที่ประจบคอยหาผลประโยชน์ใส่ตัวเองหาง่าย แต่เพื่อนที่ร่วมทุกข์ยามเราขัดสนหายาก
เพื่อนเราเผาเรือน เพื่อนสนิทคิดร้ายต่อเรา
แพ้เป็นพระ ชนะเป็นมาร ถ้ายอมแพ้เสียแล้วก็สงบ แต่ถ้าชนะก็ต้องมีศัตรูคอยแก้แค้น
แพ้ผม ผมหงอกก่อนวัย
แพะรับบาป รับเคราะห์แทนผู้อื่น

ฟังไม่ได้ศัพท์ จับเอามากระเดียด ฟังยังไม่แจ่มแจ้งชัดเจนว่าเรื่องราวเป็นอย่างไรแล้วนำไปเล่าอย่างผิด ๆ
ฟังหูไว้หู รับฟังคำพูดหรือเรื่องราวอะไรไว้ แต่ไม่ได้เชื่อทั้งหมด
ฟ้าเคืองสันหลัง เคราะห์กรรมอย่างร้ายแรงมา
ฟ้าไม่กระเทือนสันหลัง อำนาจเบื้องบนหรือผู้ปกครองยังไม่ลงโทษทันที
ฟ้าสางเดือนดับ หมดรัศมีเพราะมีที่เหนือกว่า
ฟ้าสูงแผ่นดินต่ำ ไม่รู้จักคำว่าอะไรควรอะไรไม่ควร
ฟาดเคราะห์ ยอมให้สูญเสียไปโดยถือว่าเป็นคราวเคราะห์ร้าย
ฟื้นฝอยหาตะเข็บ รื้อเอาเรื่องเก่า ๆ ที่ล่วงเลยไปแล้วมาพูดให้กระเทือนใจอีก
ไฟจุดตูด มีธุระจะต้องทำด่วน
ไฟสุมขอน มีความทุกข์ร้อนรุมอยู่ภายในใจ