สำนวนไทย (จ-ช)

จ ฉ ช
จนก็ไม่ดี มีก็วิตก อยู่ในสภาพที่เป็นทุกข์ทั้งนั้น
จนตรอก หมดสิ้นหนทาง
จนแต้ม อับจน หมดทางสู้
จดไม่ติด แพงจนซื้อไม่ลง
จมปลัก อยู่กับที่, ไปไหนไม่ได้
จมไม่ลง เคยรุ่งเรื่อง แต่ต่อมาตกอับ แล้วทำตัวตามฐานะตกอับไม่ได้
จมูกมด ตาแร้ง จมูกไว ตาไว
จรกาหน้าหนู ไม่เข้าพวก หรือเข้ากับเขาไม่ได้
จวัก ตักแกง ไม่รู้รส แม้จะเป็นของดี
จองหองพองขน เย่อหยิ่งลบหลู่ผู้มีคุณ
จอดไม่ต้องแจว อับจน, ไม่มีทางไปไหนได้
จอดเรือดูฝั่ง จะนั่งดูแผ่นดิน จะทำอะไรต้องดูให้รอบคอบเสียก่อน
จระเข้ขวางคลอง ทำอะไรให้เป็นที่ขัดขวางใคร ๆ, กีดขวางเกะกะ
จระเข้คับหนอง ทำอะไรใหญ่โตเกินตัว
จระเข้ฟาดหาง ใช้อำนาจ หรือกำลังระรานโดยไม่เลือกหน้า
จับงูข้างหาง ทำสิ่งที่อันตรายต้องระวัง อันตรายจะเกิดขึ้นกับตัว
จับดำถลำแดง มุ่งหมายอย่างหนึ่ง แต่ได้อีกอย่างหนึ่ง
จับต้นชนปลาย ลำดับเรื่อง
จับตัววางตาย ทำอะไรครั้งเดียว แน่นอนไม่เปลี่ยนแปลง
จับปลาในปลัก ทำสิ่งที่มองเห็นความสำเร็จอยู่แล้ว
จับปลาสองมือ ทำสองฝักสองฝ่าย ไม่แน่นอน
จับปูใส่กระด้ง ซุกซนอยู่ไม่นิ่ง
จับพลัดจับพลู บังเอิญเป็นไปโดยไม่ตั้งใจ
จับแพะชนแกะ จับโน่นผสมนี่
จับมือใครดมไม่ได้ หาตัวคนผิดไม่ได้
จับมือถือแขน ถูกเนื้อต้องตัวกัน
จับแมวแจวเรือ จับเสือไถนา ทำสิ่งที่เป็นไปไม่ได้, ใช้คนไม่เหมาะสมกับความสามารถ
จับไม่ได้ไล่ไม่ทัน แก้ตัวเก่ง
จับเสือมือเปล่า แสวงหาประโยชน์โดยที่ตนเองไม่ต้องลงทุน
จับให้มั่นคั้นให้ตาย หาหลักฐานให้แก้ตัวไม่หลุด
จ้ำจี้จ้ำไช บ่นว่า ตักเตือนบ่อยๆ
จิ้งจกตีนศาล หากินเล็กๆน้อยๆ กับผู้มาติดต่อราชการ
จิ้งจกทัก การทักท้วง
จุดไต้ตำตอ พูดหรือทำอะไรมาโดนกับผู้ที่เขาเป็นเจ้าของเรื่องเอง โดยคนพูดหรือคนทำไม่รู้ตัว
จูงจมูก พาไปทางไหนก็ได้
จูบลูกถูกแม่ ทำคนหนึ่งมีผลกับอีกคนหนึ่ง
เจ้ากี้เจ้าการ ผู้ทำธุระให้คนอื่นโดยเขาไม่ขอร้อง
เจ้าชู้ไก่แจ้ ผู้ชายที่ทำท่าเจ้าชู้ ให้ผู้หญิงเห็น
เจ้าชู้ประตูดิน เจ้าชู้เกี้ยวไม่เลือกหน้า
เจ้าชู้ยักษ์ เจ้าชู้มือไวใจเร็วใช้กำลังปลุกปล้ำ
เจ้าถ้อยหมอความ ผู้ใช้ถ้อยคำพลิกแพลงไปตามกฏหมาย
เจ้าน้ำตา ต้องไห้ง่าย
เจ้าเนื้อ อ้วน
เจ้าบุญนายคุณ ผู้มีบุญคุณ
เจ้าไม่มีศาล สมภารไม่มีวัด ผู้เป็นใหญ่แต่เร่ร่อนไม่มีที่อยู่เป็นหลักแหล่ง
เจ้ายศเจ้าอย่าง คนที่ไว้ตัวไว้ยศ
เจ้าเล่ห์เจ้ากล เล่ห์เหลี่ยมมารยามาก
เจ้าหน้าเจ้าตา ผู้ชอบทำอะไรเอาหน้า
เจ๊กตื่นไฟ เอะอะโวยวาย
เจอไม้งามเมื่อยามขวานบิ่น พบผู้หญิงงามเมื่อตนแต่งงานไปแล้ว
เจียมเนื้อเจียมตัว ทำตัวสมฐานะต้อยต่ำของตน
แจงสี่เบี้ย อธิบายละเอียดชัดเจน
ใจชื้น สบายใจ
ใจดำเป็นอีกา เห็นแก่ตัว
ใจดีเป็นแม่พระ ใจดีมาก เมตตาเสมอ
ใจดีผีเข้า ใจดีมาก บริวารหรือผู้อยู่ในอำนาจก็กำเริบ
ใจดีสู้เสือ ทำใจกล้าผจญกับสิ่งที่น่ากลัว
ใจน้อย โกรธง่าย
ใจเบา เชื่อง่าย
ใจเป็นน้ำพระคงคา ใจคอกว้างขวางโอบอ้อมอารี
ใจเป็นปลาซิว ไม่อดทน
ใจไม่ไส้ระกำ ไม่มีเมตตากรุณาแก่ใครๆ
ใจเร็วด่วนได้ ใจร้อนคิดแต่จะได้
ใจลอย เผลอตัว
จนใหญ่ใจโต คิดเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่

ฉกชิงวิ่งราว แย่งชิงทรัพย์
ฉลาดแกมโกง ฉลาดในทางทุจริต
ฉับพลันทันด่วน โดยเร็ว
ฉิบหายขายตัว ล่มจม, เสียหายมาก
ฉุนขึ้นจมูก ฉุนมาก
ฉูดฉาดบาดตา สีฉุดฉาดเห็นได้ชัด
เฉโก ฉลาดแบบโกงๆ
แฉโพย เปิดเผยข้อที่ปิดบังออก
ชนะไหนเอาด้วย, ช่วยกระพือ ชนะก็เข้าเป็นพวกด้วย
ชนักติดหลัง มีโทษหรือความผิดติดตัวอยู่
ชักซุงตามขวาง ทำอะไรไม่ถูกวิธีย่อมลำบาก, ขัดขวางผู้มีอำนาจย่อมเดือนร้อน
ชักตะพานแหงนเต่อ ทำไม่สำเร็จต้องรอค้างอยู่
ชักน้ำเข้าลึก ชักศึกเข้าบ้าน ทำอะไร ให้เป็นเหตุหรืออันตรายมาถึงตัว
ชักใบให้เรือเสีย พูดให้เรื่องเขวไปนอกทาง
ชักแม่น้ำทั้งห้า พูดจาหว่านล้อมเสียก่อน แล้วจึงหันเข้าเรื่อง
ชักใย บงการอยู่เบื้องหลัง
ชักหน้าไม่ถึงหลัง หาได้ไม่พอใช้
ชั่วเจ็ดที ดีเจ็ดหน มีชั่วบ้างดีบ้างสลับกันไป
ชั่วช่างชี ดีช่างสงฆ์ ใครจะอย่างไรก็ช่างไม่เอาเป็นธุระ
ชั่วนาตาปี ตลอดปี
ชั่วเป็นขี้ ดีเป็นแก้ว ไม่ดีไม่สนใจ สนใจเฉพาะที่ดี
ชั่วพริบตา เวลาประเดี๋ยวเดียว
ช้า ๆ ได้พร้าสองเล่มงาม ทำอะไรอย่าผลุนผลัน แล้วจะได้ผลดี
ช้าเป็นการ นานเป็นคุณ ทำช้า ๆ ค่อย ๆ คิดให้รอบคอบ จะดีกว่าด่วนทำ
ช้าเหมือนเต่าคลาน เชื่องช้าอืดอาดมาก
ช้างตายทั้งตัว เอาใบบัวปิด ปิดบังความผิดที่ใหญ่หลวงย่อมไม่มิด
ช้างเท้าหน้า ช้างเท้าหลัง ชายเป็นผู้นำ หญิงเป็นผู้ตาม
ช้างเผือกไม่เกิดในกรุง คนดีมีวิชามาจากชนบท
ช้างพลายหมายงา คนเจรจาหมายถ้อยคำ คนย่อมนับถือคำพูดกันเป็นสำคัญ
ช้างสารงูเห่า ข้าเก่าเมียรัก สิ่งเหล่านี้ท่านสอนว่าอย่าไว้ใจ
ช้างเหลือขอ เกเรมากเอาไว้ไม่อยู่
ชาดจะดี ไม่ทาสีก็แดง คนดีถึงอย่างไร ๆ ก็ดีเสมอ
ชาติคางคก ยางหัวไม่ตกไม่รู้สึก คนไม่ดีไม่เจ็บตัวเสียบ้างก็ไม่รู้สำนึก
ชาตินักเลงอดเพลงไม่ได้ รักชอบอะไรก็อดทำสิ่งนั้นไม่ได้
ชาติเสือไม่ทิ้งลาย มีความหมาย 2 แง่ คือ แง่ดี คือเก่งสมเป็นเสือ แง่ร้ายคือ นิสัยดุร้าย อย่างไรก็เป็นอย่างนั้น
ชายข้าวเปลือก หญิงข้าวสาร ชายเป็นเพศแข็งแรง ควรให้ความคุ้มครองแก่หญิงผู้อ่อนแอกว่า
ชายสามโบสถ์ เป็นผู้ไม่น่าไว้วางใจ
ชิงสุกก่อนห่าม รีบทำในสิ่งที่ไม่ถึงเวลาอันสมควร
ชิมลาง ดูลาดเลา
ชี้ต้นตาย ชี้ปลายเป็น ว่าอย่างไรก็เป็นอย่างนั้น
ชี้นกบนปลายไม้ หวังในสิ่งที่ยังอยู่ห่างไกล
ชี้นกเป็นนก ชี้ไม้เป็นไม้ นายจะว่าอย่างไรก็เป็นอย่างนั้นด้วยความคล้อยตาม เพราะกลัวหรือประจบ
ชี้โพรงให้กระรอก ชี้ลู่ทางให้แก่ผู้อื่น โดยไม่คำนึงถึงผลเสียหายที่จะเกิดขึ้น
ชุบมือเปิบ ฉวยโอกาสเอางานที่เขาทำเสร็จแล้วมาเป็นประโยชน์แก่ตน
แช่งชักหักกระดูก แช่งด่าให้ได้รับอันตรายอย่างร้ายแรง
เชื่อน้ำมนต์ หลงเชื่อตาม
เชื้อไม่ทิ้งแถว ลูกย่อมเป็นไปตามพ่อแม่
ใช้น้ำเย็นเข้าลูบ พูดจาโลมเล้าให้ใจอ่อน
ใช้แมวเฝ้าปลาย่าง ฝากของไว้กับผู้ที่ต้องการ
ใช้ไม่แข็ง หักโหมเด็ดขาดตามใจตัว
ใช้ไม้นวม ทำให้นุ่มนวล ไม่ให้หักหาญ
ใช้หนึ่งเป็นสอง ทำอะไรเกินคำสั่ง